De Compagnie des Chemins de Fer Grand Central Belge, was de negentiende-eeuwse private spoorlijn die Wallonië met Vlaanderen verbond en die liep van Treignes, tegen de Franse grens, via Mariembourg, Charleroi, Waver, Leuven en Aarschot naar Antwerpen. Hier en daar rijden er nog treinen op dit traject, elders zijn de sporen verwijderd en rest er niet veel meer dan een wandelpad. In diezelfde eeuw gold België als een industriële grootmacht, waar vooruitgang en ondernemerschap de toon zette, ook al werd de modale Belg daar toen niet beter van.
In 2011 besloot Pascal Verbeken een voetreis te maken langsheen het parcours van deze historisch spoorlijn van zuid naar noord, van Wallonië naar Vlaanderen. In die periode bevond België zich in een politiek-financiële crisis, waar het zich nog altijd niet geheel uit heeft weten bevrijden. Op de voettocht langs vervallen spoorwegstations, ruïnen van spoorwegemplacementen, vergeten dorpjes en uitgeleefde industriële complexen, confronteert de auteur verleden met heden, gewezen glorie met verval, hoop met stille wanhoop, in een stijl die alterneert tussen wrange oprispingen en nostalgische bespiegelingen. Het opzet en de uitwerking van deze reis roept herinneringen op aan Charles Dickens’ Great Expectations en Hard Times. En met deze vergelijking in gedachten, dient meteen ook aangestipt dat Verbekens taalgebruik vaak blijk geeft van een opvallend hoog literair gehalte, zowel in de beschrijvende gedeelten als in de reflectieve passages. In dezelfde literaire zin kan de voetreis van de auteur langs deze spoorlijn van broken dreams worden opgevat als een metafoor voor de Belgische geschiedenis en een zoektocht naar het antwoord op de vraag wat er met dat België precies is gebeurd waardoor het nu dreigt ten onder te gaan?
Op zijn tocht staat Verbeken niet alleen stil bij de dingen, hij ontmoet mensen van diverse sociale achtergrond en leeftijd, soms op afspraak, soms ook toevallig. Zij geven hun visie over de veranderingen die ze zelf hebben meegemaakt en waar ze op hun manier een verklaring voor zoeken. De samenhang tussen enig pessimisme en nostalgie is onmiskenbaar in Grand Central Belge en daar doet de auteur zelf nog een schepje bovenop wanneer hij besluit dat communautair gehakketak de Belgen dreigt blind te maken voor de diversiteit in de wereld, met inbegrip van de diversiteit in België zelf. Een bijzonder boeiende en revelerende voettocht doorheen de Belgische geschiedenis, waarbij de auteur talloze bruggetjes slaat over kloven tussen vroeger en nu, noord en zuid, Vlaanderen en Wallonië. Verbeken debuteerde in 2007 met het alom geprezen Arm Wallonië, waarvoor hij de M.J. Brusseprijs ontving voor het beste journalistieke boek. [Staf Schoeters]

De Belgische journalist, auteur en documentairemaker Verbeken reisde door België langs de oudste spoorweg, de Grand Central Belge, die rond 1835-1870 aangelegd werd om de Waalse producten via de haven van Antwerpen naar hun afzetmarkten te brengen. Die spoorweg is verdwenen; de arme Vlamingen zijn rijk geworden, de Walen helaas niet. Onderweg interviewt de auteur allerlei mensen, in meerderheid Walen. Hun geloof in België is verdwenen. De interviews dateren wel uit de langste regeringscrisis ooit en voordat 'hun' Di Rupo premier werd. Charleroi was een eeuw lang toonaangevend met zijn glasnijverheid en zijn steenkoolmijnen. De vroegere industriewijken zijn nu probleemgebieden, vol armoede en verbittering. Aan de taalgrens en in Vlaanderen gaat het beter. Verbeken is pessimist, hij ziet de problematiek van Charleroi overal opduiken en hij voorspelt dat België zal verdwijnen door een ingreep van Europese mogendheden. Als het ooit verdwijnt, wat al decennia voorspeld wordt, zal dat door interne onenigheid zijn en niet door een externe bemoeienis. Het boek mist een kaart met de dorpen en steden waar de auteur passeert, evenals een bibliografie.