In Reisgids naar de Tweede Wereldoorlog (De Leeswolf 2005, p. 523) gidste Sam Van Clemen de lezer al op een vaardige en vlotte wijze naar musea, forten, slagvelden en militaire begraafplaatsen van de Tweede Wereldoorlog die gesitueerd waren in België. In dit nieuwe boek voert hij ons naar bekende en minder bekende sites van de Grote Oorlog (1914-1918). Opnieuw gaat het om een werk dat de lezer op een beeldende wijze aanzet om de beschreven locaties te bezoeken.

Wie denkt dat de Eerste Wereldoorlog een aangelegenheid was die zich op Belgisch grondgebied vrijwel uitsluitend afspeelde in de Westhoek, weet na lezing van dit boek wel beter. De auteur stelt dat bij de selectie van de locaties niet werd gestreefd naar volledigheid, maar dat gekozen werd voor interessante plaatsen die ook toegankelijk zijn voor het publiek. De forten rond Luik, Namen en Antwerpen komen daarom slechts gedeeltelijk aan bod. Volledigheid wordt wel nagestreefd wat betreft de talloze begraafplaatsen en kerkhoven van militairen en slachtoffers. Als bijlage is er een uitgebreide tabel waarin deze begraafplaatsen in alfabetische volgorde worden opgesomd, met steeds een vermelding van de locatie, de naam, de nationaliteiten en het aantal graven. In een tweede bijlage wordt een overzicht geboden van Belgische gemeenten waarin er tijdens de Duitse inval in 1914 minstens tien burgerslachtoffers vielen, met telkens een vermelding van de datum, het aantal omgekomen burgers en verwoeste panden.

De hoofdmoot van dit werk is verdeeld over vijf duidelijk afgebakende hoofdstukken: de Duitse inval in 1914, het deel van België dat vier jaar lang bezet was, de sector rond de IJzer waar het Belgische leger de hele oorlog lang standhield, de geallieerde sector rond Ieper, en tot slot het bevrijdingsoffensief en de nasleep van de vier oorlogsjaren.

Dat alles wordt verlucht met talloze foto's, die door de compacte vorm van dit boek soms wel wat klein uitvallen, kaarten die een duidelijk beeld geven van de militaire situatie. Verder is er ook praktische informatie in de vorm van verwijzingen naar websites en bibliografische gegevens. Een praktisch, interessant en verrassend boek. [Staf Schoeters]

In dit boek gidst historicus Sam Van Clemen de lezer langs bekende en minder bekende Belgische sites uit de Grote Oorlog. Het gaat daarbij steeds om interessante plaatsen die ook toegankelijk zijn voor het publiek (de forten rond Luik, Namen en Antwerpen komen daardoor slechts gedeeltelijk aan bod). De locaties werden ruwweg ingedeeld volgens het verloop en de geografische spreiding van de oorlog, met o.m. hoofdstukken over de Duitse inval in 1914, de bezette gebieden, de Westhoek (die vier jaar lang standhield), het bevrijdingsoffensief, en de nasleep van de oorlog. De teksten worden ondersteund met (vaak kleine) zwart-witfoto’s en duidelijke detailkaarten. Als eerste bijlage is er een uitgebreide tabel met informatie over de talloze begraafplaatsen en kerkhoven van militairen (uiteenlopende nationaliteiten, aantal graven…). Verder bevat het boek ook een overzicht van Belgische gemeenten waar tijdens de Duitse inval in 1914 minstens tien burgerslachtoffers vielen. Achteraan volgen een bibliografie en een register van plaatsnamen. Een praktische en fascinerende gids. Sobere lay-out.